DÒNG FDI VÀO CHU KỲ TĂNG TRƯỞNG MỚI

Trong chuỗi sự kiện NVIDIA AI Day diễn ra trên phạm vi toàn cầu, Thành phố Hồ Chí Minh là một địa điểm được chọn, bên cạnh các thành phố lớn trên thế giới như Tokyo, Sydney, Seoul.

“Ngôi nhà thứ hai” của NVIDIA

Phát biểu tại tọa đàm giữa Bộ Tài chính và Tập đoàn NVIDIA - một trong những hoạt động của chuỗi sự kiện NVIDIA AI Day ở Việt Nam, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh: Đây là hoạt động có ý nghĩa lớn, không chỉ mở ra cơ hội chia sẻ tri thức, mà còn góp phần đưa Việt Nam lên bản đồ các trung tâm phát triển trí tuệ nhân tạo (AI) của khu vực và thế giới. Đáng lưu ý, sự kiện cũng cho thấy NVIDIA đang hiện thực hóa cam kết của Chủ tịch Tập đoàn - ông Jensen Huang: đưa Việt Nam trở thành “ngôi nhà thứ hai” của NVIDIA.

Dấu mốc cho quá trình hợp tác chiến lược được thiết lập từ lễ ký thỏa thuận giữa Chính phủ Việt Nam và Tập đoàn NVIDIA về hợp tác thành lập Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển về AI của NVIDIA và Trung tâm Dữ liệu AI tại Việt Nam, diễn ra trong tháng 12/2024. Đó là quả ngọt của nỗ lực xúc tiến đầu tư với tầm nhìn chiến lược, cùng sự quý mến, tin cậy lẫn nhau trên hành trình phát triển. Trong định hướng cho bước đi tiếp theo, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng đề nghị, NVIDIA cùng Việt Nam triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW, góp phần tạo nền tảng để đất nước nắm bắt cơ hội, bứt phá trong khoa học-công nghệ.

Từ điển hình NVIDIA, Chính phủ khuyến khích các bộ, ngành, địa phương nhân rộng mô hình này trong chiến lược hợp tác đầu tư nước ngoài, tập trung vào các dự án công nghệ cao, đòi hỏi nguồn nhân lực cao, có khả năng dẫn dắt doanh nghiệp Việt Nam tham gia chuỗi giá trị toàn cầu. Đồng thời, bổ sung quy định về thủ tục đầu tư đặc biệt, tạo “luồng xanh” để rút ngắn thời gian, chi phí làm thủ tục triển khai cho các dự án.

Trong cuộc chạy đua giữa các nước lớn về thu hút đầu tư và định hình các tiêu chuẩn, quy chuẩn về AI hiện nay, Việt Nam không nằm ngoài cuộc chơi. Bộ Chính trị đã ban hành loạt định hướng mang tính chiến lược cho phát triển đất nước trong thời đại công nghệ số, công nghệ cao như: Nghị quyết số 57-NQ/TW, Nghị quyết số 68-NQ/TW, Nghị quyết số 71-NQ/TW. Nhiều chiến lược, đề án quốc gia cũng được Chính phủ ban hành và quyết liệt tập trung triển khai, như: Đề án đào tạo 50 nghìn kỹ sư ngành công nghiệp bán dẫn và AI; Danh mục 11 ngành công nghệ chiến lược, trong đó có AI; Chiến lược quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng AI...

Đáng lưu ý, cuối tháng 8/2025, Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) đã công bố thành lập ba mạng lưới đổi mới sáng tạo và chuyên gia trong các ngành công nghệ chiến lược, bao gồm: Lượng tử; an ninh mạng; hàng không vũ trụ và thiết bị bay không người lái. Những công nghệ này không chỉ là động lực phát triển kinh tế mà còn gắn liền an ninh quốc gia, chủ quyền số và vị thế quốc tế của Việt Nam. Cùng với mạng lưới đổi mới sáng tạo đã được thành lập trong các ngành bán dẫn và AI, sự ra đời của ba mạng lưới đổi mới sáng tạo đã góp phần hoàn thiện hệ sinh thái đổi mới sáng tạo ở Việt Nam trong các ngành công nghệ mới, thu hút các dự án đầu tư chiến lược, kỳ vọng trở thành động lực tăng trưởng mới của nền kinh tế.

Đôi cánh để Việt Nam chuyển mình

Theo Bộ Tài chính, thu hút vốn FDI vẫn là điểm sáng trong bức tranh chung của nền kinh tế. Tám tháng năm 2025, tổng vốn FDI vào Việt Nam đạt 26,14 tỷ USD, tăng 27,3% so cùng kỳ năm 2024. Tuy giảm 8,1% về số vốn đăng ký cấp mới nhưng cả nước có thêm 2.534 dự án tổng đăng ký mới với tổng vốn đăng ký đạt 11,03 tỷ USD, tăng 12,6%. Hoạt động đăng ký góp vốn, mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài cũng tăng 58,8%, đạt 4,46 tỷ USD sau thời gian chững lại trước đây. Đáng lưu ý, đây là mức tăng trưởng được bồi đắp trên nền tảng kết quả thu hút FDI năm 2024, khi tổng vốn thu hút đạt 25,34 tỷ USD, tăng 9,4% so năm 2023, và là mức tăng cao nhất trong 6 năm qua.

Việt Nam đang có bước đệm quan trọng trong thu hút vốn FDI khi chuyển hướng trọng tâm từ số lượng sang chất lượng. Ngành công nghiệp chế biến, chế tạo vẫn tiếp tục là lĩnh vực thu hút tới hơn 59% vốn đăng ký mới và ngày càng có nhiều dự án trong các ngành công nghiệp tiên phong. Số liệu của Bộ Tài chính cho thấy, đã có khoảng 170 dự án FDI của các tập đoàn công nghệ thế giới đầu tư tại Việt Nam trong lĩnh vực bán dẫn và công nghệ cao, tổng vốn đăng ký đạt khoảng 11,6 tỷ USD. Trong đó, đáng kể đến sự kiện Qualcomm ra mắt Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển AI tại Hà Nội. Đây là trung tâm thứ ba của Tập đoàn này được đầu tư bên ngoài Hoa Kỳ, sau những trung tâm ở Ấn Độ và Ireland, và loạt dự án lớn khác của Marvell, Intel, Amkor...

Theo GS, TSKH Nguyễn Mại, với vị trí chiến lược ngày càng được củng cố, Việt Nam đã nhanh chóng trở thành điểm đến yêu thích và phù hợp các tập đoàn công nghệ trong ngành bán dẫn toàn cầu. Tham gia vào các công đoạn cuối của quy trình sản xuất trong ngành bán dẫn, Việt Nam được biết đến là một trung tâm sản xuất cho các tập đoàn lớn như: Samsung, Intel, Hana Micron. Cùng với nỗ lực xây dựng môi trường đầu tư hấp dẫn với các ngành công nghiệp cao là yếu tố then chốt trong phát triển bền vững và gia tăng sức cạnh tranh toàn cầu, Chiến lược phát triển ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã định hướng rõ kế hoạch đưa Việt Nam trở thành trung tâm hàng đầu về bán dẫn.

Khi xuất bản sách “FDI - Nhiệm vụ kép trong bối cảnh mới”, TS Phan Hữu Thắng, nguyên Cục trưởng Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũ) chia sẻ, ông đã ba lần phải cân nhắc, đổi tên cuốn sách, để sao cho cái tên có thể gợi lên được ý nghĩa cô đọng nhất về sự đóng góp của dòng vốn FDI trong phát triển kinh tế-xã hội đất nước suốt chặng đường 40 năm qua. Vượt qua nhiều trở ngại, thách thức, FDI đã trở thành một bộ phận quan trọng của nền kinh tế Việt Nam song cũng đang phát sinh những tồn tại và tiềm ẩn nhiều rủi ro tầm chiến lược, nhất là khi những đánh giá chỉ thiên về thành tích, số lượng như đóng góp vào tăng trưởng GDP, xuất khẩu, tạo công ăn việc làm mà chưa quan tâm đến chất lượng tăng trưởng, giá trị gia tăng, trình độ công nghệ, tác động môi trường.

Sau nhiều trăn trở cho “đứa con tinh thần”, tên sách như đã chọn thể hiện rằng, nhiệm vụ kép của thu hút FDI trong giai đoạn mới là phải vừa thu hút FDI, vừa phát triển kinh tế-xã hội đất nước, xây dựng nền kinh tế tự cường thông qua hợp tác đầu tư nước ngoài, tận dụng được lợi thế của người đi sau trong giải quyết các vấn đề tồn đọng và thu hẹp khoảng cách tụt hậu với các quốc gia khác. Làm được như vậy, cùng với nội lực của nền kinh tế, FDI sẽ góp phần chắp cánh giúp Việt Nam chuyển mình.

Tám tháng năm 2025, niềm tin vào môi trường đầu tư Việt Nam tiếp tục được xác nhận, thể hiện qua con số 996 lượt dự án thực hiện đăng ký điều chỉnh vốn đầu tư với giá trị vốn tăng thêm đạt 10,65 tỷ USD, tăng 85,9%.

Nguồn: